Kwasowa erozja szkliwa jest coraz częściej spotykanym problemem. Wiąże się ona z utratą tkanek twardych zębów w skutek długotrwałego działania kwasów dostarczanych poprzez pożywienie czy za sprawą nękających nas chorób. Wśród produktów spożywczych, które mają szczególnie niekorzystny wpływ na kondycję szkliwa, należy wyróżnić cytrusy, soki owocowe, wino, oraz niektóre warzywa. Skąd jeszcze bierze się erozja szkliwa i jak należy z nią walczyć?
Według niedawno przeprowadzonych badań, kwasowa erozja szkliwa dotyka obecnie nawet 30% osób. Statystyki te nieznacznie różnią się w zależności od badanej grupy wiekowej pacjentów – najwyższą zachorowalność na kwasową erozję szkliwa odnotowuje się u osób mających 18-24 lata (33,3%), zaś najniższą w grupie wiekowej 35-44 lata (6,1%).
Przyczyny kwasowej erozji szkliwa
Przyczyny kwasowej erozji szkliwa możemy podzielić na dwie grupy: zewnątrzpochodne oraz wewnątrzpochodne. Te pierwsze mają związek głównie z naszą dietą, tym, jakie spożywamy produkty. Warto w tym miejscu podkreślić, że do erozji mogą prowadzić wszystkie artykuły spożywcze, których pH jest poniżej 4,5 – jest to bowiem granica, poniżej której dochodzi do rozpuszczenia się hydroksyapatytów, czyli związków chemicznych tworzących szkliwo.
Do zewnątrzpochodnych przyczyn kwasowej erozji szkliwa zaliczamy:
- cytrusy i soki cytrusowe,
- napoje gazowane i energetyczne,
- białe wino,
- piwo,
- owoce (jabłka, wiśnie, porzeczki, śliwki, czy czereśnie),
- warzywa (pomidory, brukselka, szczaw, szparagi czy brukiew),
- marynaty,
- sosy (głównie winegret),
Wewnątrzpochodne przyczyny kwasowej erozji szkliwa mają związek z chorobami, które nas nękają. Objawiają się one zazwyczaj ubytkami na podniebiennej powierzchni górnych siekaczy i językowej powierzchni zębów bocznych.
Do wewnątrzpochodnych czynników wpływających na powstawanie erozji szkliwa możemy zaliczyć:
- refluks żołądkowo-przełykowy oraz wszelkie towarzyszące mu schorzenia (choroby wrzodowe, zapalenia błony śluzowej, itp.),
- cukrzycę,
- bulimię i anoreksję,
- kserostomię, zmieniony skład śliny,
- niezrównoważoną dietę,
- alkoholizm,
- choroby psychiczne.
Erozja szkliwa – jak leczyć? Co robić?
Kwasowa erozja szkliwa jest procesem nieodwracalnym, więc najważniejsze, by po prostu do niej nie dopuścić. Jeśli już jednak do niej dojdzie, konieczne jest wypełnianie ewentualnych ubytków materiałami światłoutwardzalnymi, stosowanie lakierów, laków, a w przypadku najbardziej zaawansowanych zmian – rekonstrukcja koronami porcelanowymi bądź licówkami.
Powstałą za sprawą kwasowej erozji szkliwa nadwrażliwość zębową znosi się stosując zawierające związki potasu pasty do zębów oraz specjalne lakiery fluorowe. Należy jednak pamiętać, że leczenie erozji szkliwa nie może opierać się wyłącznie o odtwarzanie zniszczonych tkanek zęba czy usuwanie uporczywych dolegliwości, ale przede wszystkim powinno być ono ukierunkowane na znalezienie źródła problemu i podejmowanie związanych z nim działań zapobiegawczych.
Jak zapobiegać kwasowej erozji szkliwa?
Wspomnieliśmy już wyżej, że najważniejsze, by zapobiegać erozji szkliwa, gdyż późniejsze zmiany z nią związane są nieodwracalne. Najłatwiej robić to oczywiście unikając spożywania wymienionych wcześniej artykułów, mogących prowadzić do erozji, a ponadto regularnie stosując remineralizujące preparaty do pielęgnacji jamy ustnej. Szczególnie warto zwrócić uwagę na te zawierające w swoim składzie fluor, hydroksyapatyt czy ksylitol.
Znacznie ograniczyć ryzyko wystąpienia kwasowej erozji szkliwa możemy również stosując się do kilku opisanych niżej zasad:
1. Ogranicz spożywanie produktów o niskim pH (takich jak cytrusy, napoje gazowane, białe wino, etc.), przeplataj konsumowanie ich z artykułami o pH neutralnym (takimi jak mleko, sery, jaja, zboża, orzechy, etc.).
2. Spożywaj całe owoce (żucie zwiększa wydzielanie śliny, co pozwala nam szybciej zneutralizować kwaśny odczyn pokarmu).
3. Napoje gazowane i soki pij wyłącznie przez słomkę, nie spożywaj ich przed snem.
4. Po spożyciu czegoś kwaśnego, zawsze przepłukaj jamę ustną wodą bądź płynem do płukania ust o działaniu wzmacniającym (najlepiej takim z fluorem bądź hydroksyapatytem).
5. Kończ jedzenie spożyciem produktu o neutralnym pH (czyli na przykład plastrem sera żółtego).
6. Regularnie żuj gumy z ksylitolem – ten naturalny cukier brzozowy wykazuje działanie antybakteryjne i przeciwpróchnicze, a poza tym neutralizuje pH w jamie ustnej.
7. Myj zęby dopiero około 30 minut po zakończonym posiłku. Do szczotkowania wykorzystuj szczoteczkę z miękkim włosiem i pastę do zębów o niskim współczynniku ścieralności.
8. Stosuj remineralizujące płyny do płukania ust.
9. W przypadku kwasowej erozji szkliwa wywołanej czynnikami wewnątrzpochodnymi, skonsultuj się z lekarzem i ściśle przestrzegaj nakreślonych przez niego zaleceń.
10. Zgłaszaj się na wizyty kontrolne do stomatologa przynajmniej raz na pół roku.
