Tyłożuchwie i tyłozgryz u dzieci i dorosłych - jak wygląda leczenie?

Problemy ze zgryzem to dość powszechny problem. W większości wypadków na naszym kontynencie, wada zgryzu najczęściej dotyka tylnych partii szczęki, skutkując jednym z dwóch schorzeń – tyłozgryzem lub tyłożuchwiem. Czym schorzenia te różnią się od siebie? Jak je leczyć? Tego dowiecie się w niniejszym artykule!

Przyczyny tyłozgryzu i tyłożuchwia

Przyczyn jest kilka. Niemal zawsze mają jednak one swoje początki w okresie dzieciństwa, co umożliwia postawienie wczesnej diagnozy i wyleczenie problemu.

• Przedwczesna utrata dolnych siekaczy
• Wady postawy
• Nieprawidłowe układanie głowy podczas snu, wkładanie poduszki pod szyję
• Ssanie palca, obgryzanie paznokci i/lub ołówków
• Choroby ogólnoustrojowe, takie jak krzywica lub niedobór witaminy D

Rodzaje i objawy tyłożuchwia

Tyłożuchwie czynnościowe – mięśnie odpowiedzialne za cofanie się żuchwy są zbyt mocne, co powoduje, że bródka pacjenta cofa się. W dalszym ciągu możliwe jest jednak ustawienie jej prawidłowo poprzez wysunięcie szczęki przez chorego.

Tyłożuchwie morfologiczne – bródka jest spłaszczona i cofnięta, wydłużając dolne partie twarzy. Wada ta jest spowodowana zaburzeniami wzrostu żuchwy. Wada ta może też powodować problemy z wymową, jeśli między siekaczami pojawi się zbyt duża przerwa.

Czym jest tyłozgryz i jak rozpoznać tyłozgryz?

Tyłozgryz to wada zgryzu, o której mówimy wówczas, gdy górna szczęka jest wysunięta do przodu i wystaje przed zęby dolne, co w konsekwencji zaburza estetyką uśmiechu pacjenta oraz ma wpływ na jego codzienne życie.

Objawem tyłozgryzu występującym bardzo często jest brak miejsca styku pomiędzy dolnymi
i górnymi zębami. Inne popularne objawy to cofnięta żuchwa i dolna warga, a także jej wywynięcie. Możemy wymienić kilka rodzajów tyłozgryzu. Oto one: tyłozgryz częściowy, tyłozgryz całkowity i tyłozgryz rzekomy.

Jak zdiagnozować tyłozgryz częściowy? Czym się objawia?

Tyłozgryz częściowy to sytuacja, w której dolne zęby przednie zostały cofnięte, chociaż trzonowce są ułożone prawidłowo. U chorego możemy zauważyć wywinięcie się wargi dolnej oraz pogłębienie bruzdy wargowo-podbródkowej. Przy tyłozgryzie częściowym możemy zaobserwować również nieprawidłowe ukształtowanie się zębodołowej części żuchwy, co skutkuje mniejszą odległością pomiędzy zębami przednimi a trzonowymi.

Tyłozgryz całkowity - cofnięcie dolnego łuku zębowego w stosunku do górnego

Tyłozgryz całkowity to sytuacja, w której warga dolna dalej jest wywinięta, zaś bruzda wargowo-podbródkowa pogłębiona. Różnica względem tyłozgryzu częściowego polega jednak na tym, że cofnięty zostaje cały dolny łuk zębowy. Ten typ wady zgryzu oznacza powstanie deformacji zarówno w kształcie ust, jak i w rysach twarzy. Z czasem, w miarę rozwoju tej wady, gdy zęby są mocno pochylone, może dojść nie tylko do wywinięcia, ale również do wyraźnego cofnięcia się dolnej wargi.

Tyłozgryz rzekomy - nadmierny rozwój szczęki

Tyłozgryz rzekomy to sytuacja, w której szczęka rozwija się nadmiernie względem czaszki, co skutkuje wysunięciem się wargi górnej oraz okolicy przynosowej. Żuchwa i dolny łuk zębowy nie wykazują jednak żadnych nieprawidłowości. Wada ta wynika z nieprawidłowego rozrostu przedniego fragmentu kości szczęki w stosunku do pozostałych kości mózgoczaszki. Wspomniane wysunięcie wargi dolnej wpływa na rysy twarzy.

Jak powinien wyglądać prawidłowy zgryz?

Zgryz prawidłowy to sytuacja, w której pierwsze zęby trzonowe w szczęce dolnej stykają się
z pierwszymi zębami trzonowymi szczęki górnej w taki sposób, że ząb znajdujący się na dole jest nieco wysunięty do przodu względem zęba górnego. Ponadto na prawidłowy zgryz składa się również odpowiednie ustawienie siekaczy górnych i dolnych, a konkretnie sytuacja, kiedy to siekacz górny przykrywa siekacz dolny na 1/3 jego wysokości.

Leczenie tyłożuchwia - aparat ortodontyczny to za mało, konieczne będzie leczenie chirurgiczne

Zacznijmy od tyłożuchwia. Na początek dentysta wykorzystuje cefalometr i pantomograf w celu wykonania zdjęć, po czym pobiera wyciski i ocenia zarówno stan uzębienia, jak i rysy twarzy. Schorzenie to można skorygować jedynie chirurgicznie, za pomocą operacji, zwanej osteogenezą dystrakcyjną. Między odłamami kości formowana zostaje tkanka kostna. Odłamy są z kolei oddalane od siebie do momentu, aż lekarzowi udaje się osiągnąć odpowiednią odległość, pozwalającą na naprostowanie zgryzu. Po wykonaniu zabiegu, kość potrzebuje dłuższego czasu na regenerację, podobnie jak w przypadku leczonego złamania.

Jak wygląda leczenie tyłozgryzu u dzieci i leczenie tyłozgryzu u dorosłych? W tym wypadku leczenie ortodontyczne wystarczy!

Tyłozgryz jest znacznie prostszy w leczeniu. Na początek wymagane jest postawienie poprawnej diagnozy, co robi się poprzez wykonanie przez ortodontę zdjęć radiologicznych i pobranie wycisku szczęki. Jeśli faktycznie stwierdza się tyłozgryz u pacjenta, lekarz stosuje aparat ortodontyczny. Jak w przypadku każdej wady zgryzu, samo leczenie jest prostsze, krótsze i mniej dyskomfortowe za dziecka, niż w okresie dorosłości. Wiek pacjenta ma tu znaczenie. Dlatego też tak ważne jest jak najwcześniejsze uporanie się z tym problemem. U dorosłych leczenie jest dłuższe i trudniejsze. 

Tyłozgryz – leczenie domowymi sposobami, jak złagodzić jego objawy?

Objawy tyłozgryzu możemy też złagodzić, wykonując specjalne ćwiczenia, najlepiej przed lustrem. Najskuteczniejsze jest ćwiczenie Rogersa, polegające na wyprostowaniu się, odchyleniu rąk i głowy do tyłu i wysunięciu żuchwy wprzód kilka razy.

Alternatywą jest inne ćwiczenie, polegające na wysunięciu brzegów siecznych zębów dolnych tak, aby dotykały wargi dolnej.

Rysy twarzy - czy wady zgryzu mają na nie wpływ?

Choroby zgryzu bardzo często wiążą się nie tylko z dyskomfortem, ale też zaburzeniami w rysach twarzy oraz wymowie, co sprawia, że osoba czuje się gorzej od swoich rówieśników. Niska samoocena i złe samopoczucie przechodzą z nami do okresu dorosłości, dlatego też ważne jest jak najwcześniejsze zdiagnozowanie problemu i wyleczenie go.