Czy znane jest Ci egzotycznie brzmiące słowo „koferdam”? Oznacza ono przyrząd, który w stomatologii jest alternatywą dla wałeczków ligniny, wkładanych między zęby a dziąsła w celu wchłonięcia nadmiaru śliny podczas zabiegu. Z czego stworzony jest koferdam i w jaki sposób się go używa? Zachęcamy do lektury!
Koferdam stomatologiczny – co to takiego?
Koferdam stomatologiczny, zwany potocznie ślinochronem, to przyrząd stosowany w stomatologii zamiast wałeczków ligniny, wkładanych między zęby a dziąsła, aby wchłaniać nadmiar śliny produkowany w trakcie zabiegu. Korzystanie z koferdamu zwiększa higienę i komfort oraz pozwala zaoszczędzić czas, gdyż nie trzeba wówczas wymieniać wałeczków ligniny czy osuszać pole zabiegowe.
Koferdam stworzony jest z cienkiej, gumowej membrany, która najczęściej wyprodukowana jest z lateksu. Charakteryzuje się zielonym lub niebieskim kolorem, choć na rynku dostępne są również koferdamy jasne, ciemne czy też przezroczyste. Koferdam to najczęściej kwadrat o boku około 15 cm. Może mieć różne grubości. Im jest on cieńszy, tym łatwiej się go zakłada, jednak wówczas nie uszczelnia zębów zbyt mocno.
Jak należy stosować koferdam stomatologiczny?
Przed przeprowadzeniem zabiegu stomatologicznego lekarz wycina w koferdamie otwór i zakłada go w ten sposób, aby uzyskać dostęp do leczonego zęba, a czasem nawet do zębów sąsiednich. Następnie należy założyć specjalną klamrę dostosowaną do wielkości i kształtu zęba oraz nałożyć ślinochron na ramkę, która znajduje się wokół jamy ustnej pacjenta. Koferdam trzeba naciągnąć tak, aby stał się wręcz przezroczysty. Podczas wykonywania zabiegu lekarz musi uważać, aby nie rozedrzeć koferdamu ostrymi narzędziami.
W przypadku zabiegu leczenia kanałowego koferdam musi być założony w taki sposób, aby odizolowany był tylko leczony ząb. Z kolei przy wypełnianiu ubytków pole operacyjne powinno być większe, dlatego ślinochron zakładany jest tak, aby przez otwór wystawał tylko jeden ząb lub zęby do niego przyległe.
Przed nałożeniem koferdamu stomatolog sprawdza przestrzenie międzyzębowe za pomocą nici dentystycznych i jeśli jest to konieczne, delikatnie szlifuje miejsca, które podczas zabiegu mogą rozerwać ślinochron.
Istotna jest również wielkość otworu na ząb. Przy izolacji siekaczy, kłów i zębów przedtrzonowych powinien być on nieco mniejszy. Większe otwory przeznaczone są dla zębów trzonowych, a te największe – dla zębów, na które nakłada się klamry.
Klamry do koferdamu dostępne są w wersji ze skrzydełkami lub bez nich. Jeśli mamy do czynienia z tym drugim przypadkiem, klamry umieszczane są najpierw na zębie, a później wokół niego rozciąga się ślinochron. Z kolei klamry ze skrzydełkami posiadają wypustki, które umieszczane są w otworze, a następnie koferdam wraz z klamrą nakłada się na ząb. Ramki do koferdamu zazwyczaj mają kształt litery „U”, a wykonane są z metalu lub plastiku. Pod koferdamem znajdują się specjalne podkładki, które pochłaniają ślinę, wodę i pot.
Kiedy należy stosować koferdam stomatologiczny?
Koferdam stosowany jest przy różnych zabiegach dentystycznych. Jego rola polega na stworzeniu antyseptycznej bariery, utrzymaniu suchości pola operacyjnego, zwiększeniu jego widoczności, a także na oszczędzeniu czasu lekarza i pacjenta. Ponadto chroni przed przypadkowym dostaniem się fragmentów narzędzi lub materiałów dentystycznych do przełyku i tchawicy.
