Posiadanie wady zgryzu równoznaczne jest z trudnościami w wykonywaniu codziennych, podstawowych czynności, takich jak gryzienie i połykanie pokarmu czy mówienie. Nieprawidłowości w zgryzie to również luki w estetyce naszego uśmiechu. W poniższym artykule skupimy się na stłoczeniach zębów. Jakie są ich przyczyny oraz objawy? Jakie rodzaje stłoczeń możemy wymienić i w jaki sposób można je leczyć?
Czym są stłoczenia zębów?
Stłoczenia zębów to wada zgryzu, która polega na braku wystarczającego miejsca dla wszystkich zębów w łuku zębowym. Na skutek tego zęby mogą na siebie nachodzić, a także wyrastać w nieprawidłowym miejscu czy pod nieodpowiednim kątem. Stłoczenia uznawane są za samodzielną jednostkę chorobową, jednakże warto dodać, iż mogą one rozwinąć się do takiego stopnia, że nieestetyczny wygląd będzie wówczas tylko jednym z problemów.
Przyczyny stłoczonych zębów
Stłoczenia zębów to wada ewolucyjna, charakterystyczna dla całej populacji ludzkości, dlatego też najczęściej występującą przyczyną jest występowania jest czynnik genetyczny. Inne przyczyny stłoczenia zębów to m.in.:
- resztkowy rozrost żuchwy
- zbyt późne wyrzynanie się ósemek
- zbyt szybkie usunięcie mlecznych zębów, co sprzyja niewłaściwemu wyrzynaniu się zębów stałych.
Objawy stłoczonych zębów
Jak objawiają się stłoczenia zębów? Najczęściej poprzez trudności z połykaniem pokarmu, zaburzenia funkcji wokalnych oraz problemy z oddychaniem. Można zaobserwować wtedy także zmiany estetyczne w obrębie twarzoczaszki, gdyż stłoczone zęby zmieniają symetrię twarzy.
Rodzaje stłoczenia zębów
Stłoczenia zębów dzielimy na:
- pierwotne – tzw. pierwszorzędowe, uwarunkowane genetycznie, pojawiające się wówczas, gdy duże zęby nie mogą zmieścić się w małym łuku zębowym
- wtórne – tzw. drugorzędowe, występują wtedy, gdy pierwsze zęby trzonowe stałe wyrzynają się w miejscu przedwcześnie usuniętych zębów mlecznych
- późne – tzw. trzeciorzędowe, które pojawiają się przy pełnym uzębieniu stałym, kiedy to zachodzi tzw. resztkowy wzrost kości.
Skutki stłoczenia zębów
W przypadku, gdy stłoczenia zębów nie są leczone, mogą skutkować następującymi problemami:
- wadami wymowy
- trudnościami z mówieniem
- utrwaloną wadą estetyczną
- pojawieniem się innej wady zgryzu
- rozchwianiem zębów oraz ich wypadaniem
- zwiększonym ryzykiem występowania próchnicy oraz jej szybkim rozwojem
- utratą kości lub ich osłabieniem z powodu nieprawidłowego obciążenia czynnościowego.
Jak leczyć stłoczenia zębów?
Najpowszechniejsza metoda leczenia stłoczonych zębów polega na korekcie ich ułożenia przy pomocy aparatu ortodontycznego. W przypadku dzieci zaleca się aparat ruchomy, natomiast
w przypadku osób dorosłych – stały.
Niektórzy pacjenci kwalifikują się do zastosowania u nich specjalnego utrzymywacza przestrzeni, który ma zapobiegać przesuwaniu się zębów stałych. W innych przypadkach konieczne może okazać się usunięcie niektórych zębów, aby umożliwić pozostałym zmieszczenie się w łuku zębowym.
Z kolei niewielkie stłoczenia zębów można wyleczyć poprzez ich szlifowanie bądź wychylenia korekcyjne, a te nieco większe – poprzez rozszerzenie szczęk, czyli przesunięcie bocznych części łuku zębowego do tyłu, fachowo nazywane dystalizacją.
Decyzja o tym, w jaki sposób leczyć stłoczenia zębów, zostanie podjęta przez specjalistę po wykonaniu pełnej diagnostyki, obejmującej m.in. badanie wewnątrzustne, zdjęcie panoramiczne (zdjęcie RTG szczęki i żuchwy), a także cefalometryczne (zdjęcie RTG czaszki w pozycji bocznej). Pomocne będzie również wykonanie gipsowego modelu obu szczęk.
