Zdrowie jamy ustnej nie ogranicza się jedynie do białych i zdrowych zębów – ogromną rolę odgrywają również dziąsła. Jednym z problemów, który może dotknąć tę część jamy ustnej, jest przerost dziąseł, nazywany także hiperplazją dziąseł. To schorzenie objawia się nadmiernym rozrostem tkanki dziąsłowej, co nie tylko wpływa na estetykę uśmiechu, ale może także prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych. Jakie są przyczyny przerostu dziąseł? Jak wygląda leczenie tej przypadłości? Odpowiedzi znajdziesz w poniższym artykule.
Czym jest przerost dziąseł?
Przerost dziąseł to stan, w którym tkanka dziąsłowa rozrasta się nadmiernie, pokrywając część powierzchni zębów. Może mieć charakter łagodny, występując jedynie w niewielkich obszarach jamy ustnej, ale w bardziej zaawansowanych przypadkach obejmuje duże partie dziąseł, powodując problemy z mówieniem, jedzeniem, a nawet prawidłowym utrzymaniem higieny jamy ustnej.
Wyróżniamy kilka typów przerostu dziąseł:
- przerost zapalny – spowodowany przez zaleganie płytki nazębnej i bakterii, co prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego;
- przerost włóknisty – wynika z nadmiernej produkcji kolagenu i często ma podłoże genetyczne;
- przerost polekowy – wywołany działaniem niektórych leków, np. stosowanych w terapii epilepsji lub nadciśnienia;
- przerost hormonalny – pojawia się u kobiet w ciąży, w okresie dojrzewania lub menopauzy.
Przyczyny przerostu dziąseł
Nadmierny rozrost dziąseł może wynikać z różnych czynników, w tym zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Oto najczęstsze przyczyny tego schorzenia:
1. Nieprawidłowa higiena jamy ustnej
Zalegająca płytka nazębna i kamień mogą prowadzić do stanów zapalnych, które z czasem przyczyniają się do nadmiernego rozrostu tkanki dziąsłowej.
2. Przyjmowanie niektórych leków
Niektóre grupy leków mogą powodować przerost dziąseł jako efekt uboczny. Należą do nich:
- leki przeciwpadaczkowe (np. fenytoina),
- blokery kanału wapniowego (stosowane w leczeniu nadciśnienia),
- leki immunosupresyjne (np. cyklosporyna stosowana po przeszczepach narządów).
3. Zmiany hormonalne
Okresy intensywnych zmian hormonalnych, takie jak ciąża, dojrzewanie czy menopauza, mogą prowadzić do nadmiernego wzrostu dziąseł.
4. Czynniki genetyczne
Niektóre osoby mogą być genetycznie predysponowane do przerostu dziąseł, co oznacza, że przypadłość ta może występować w ich rodzinie.
5. Aparat ortodontyczny
Noszenie aparatu ortodontycznego może powodować miejscowy przerost dziąseł, zwłaszcza jeśli higiena jamy ustnej jest niewystarczająca.
Objawy przerostu dziąseł
Przerost dziąseł może objawiać się na różne sposoby, w zależności od stopnia zaawansowania schorzenia. Do najczęstszych objawów należą:
- widoczne powiększenie dziąseł, które mogą zakrywać część koron zębowych;
- krwawienie i bolesność podczas szczotkowania lub nitkowania;
- trudności w jedzeniu, mówieniu i prawidłowym domykaniu szczęki;
- nadwrażliwość dziąseł na zimno i gorąco;
- możliwe zaczerwienienie i obrzęk w przypadku zapalnego przerostu dziąseł.
W zaawansowanych przypadkach, jeśli przerost nie jest leczony, może dojść do przemieszczenia zębów, co dodatkowo utrudnia leczenie ortodontyczne.
Jak leczyć przerost dziąseł?
Leczenie przerostu dziąseł zależy od przyczyny jego wystąpienia oraz stopnia zaawansowania. Można je podzielić na metody zachowawcze oraz interwencje chirurgiczne.
1. Leczenie zachowawcze
Jeśli przerost jest spowodowany stanem zapalnym, poprawa higieny jamy ustnej i regularne wizyty u dentysty mogą zahamować dalszy rozwój problemu. Pomocne mogą być:
- profesjonalne usuwanie kamienia nazębnego (skaling i piaskowanie),
- regularne stosowanie płukanek antybakteryjnych,
- wprowadzenie szczoteczek do zębów z miękkim włosiem i nici dentystycznej,
- konsultacja z lekarzem w celu ewentualnej zmiany leków, jeśli to one są przyczyną przerostu.
2. Leczenie chirurgiczne
Jeśli dziąsła urosły w znacznym stopniu i utrudniają codzienne funkcjonowanie, konieczna może być interwencja chirurgiczna:
- gingivektomia – usunięcie nadmiaru tkanki dziąsłowej za pomocą skalpela;
- laseroterapia – nowoczesna metoda pozwalająca na precyzyjne usunięcie przerośniętych dziąseł, minimalizując krwawienie i przyspieszając gojenie;
- przeszczep dziąseł – stosowany w przypadkach, gdy oprócz przerostu dochodzi do recesji dziąseł.
Czy można zapobiec przerostowi dziąseł?
Choć nie zawsze można zapobiec przerostowi dziąseł (np. w przypadku przyczyn genetycznych czy hormonalnych), istnieje kilka sposobów na zmniejszenie ryzyka jego wystąpienia:
- dbanie o higienę jamy ustnej – regularne mycie zębów i stosowanie nici dentystycznej,
- unikanie używek – palenie tytoniu może nasilać problemy z dziąsłami,
- regularne wizyty u dentysty – kontrola stanu dziąseł pozwala na wczesne wykrycie problemu,
- dieta bogata w witaminę C i E – wpływa pozytywnie na zdrowie dziąseł,
- zmiana leków – jeśli to możliwe, lekarz może zaproponować alternatywne leczenie farmakologiczne.
Podsumowanie
Przerost dziąseł to problem, który może mieć różne przyczyny – od złej higieny jamy ustnej po czynniki genetyczne i działanie leków. Nieleczony może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak trudności w jedzeniu, przesunięcie zębów czy nawet choroby przyzębia. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie, zarówno zachowawcze, jak i chirurgiczne, pozwalają na skuteczne pozbycie się problemu i przywrócenie zdrowia dziąseł. Jeśli zauważasz u siebie objawy przerostu dziąseł, warto jak najszybciej skonsultować się ze specjalistą.
